СИНМÆ ÆВВАХС ФЫД НÆ ХÆРЫН

Уæздан уæвын.

Тынг схъал сты Къæбысты фæсивæд! Синмæ 'ввахс фыд нал хордтой. Уæлдай ссыр сын лæвæрдта сæ зæронд фыд Къæбыс. (МД. 1990, 1.)

Рагон бердзен бардуагæн нывонд стур сыгътой кувæндоны æнæхъæнæй. Фæстæдæр нывонды хæйттæй сыгътой æрмæст дыууæ агъды. Уый кой ис Геродоты «Истори»-йы дæр. Бæстондæр ацы æгъдау æвдыст цæуы Гомеры кадæг «Илиадæ»-йы. «Афтæмæй басыгътой хус сугтыл Сины дыууæ хайы уайтагъд» (Илиада 2-аг кадæг, 421 стихы). Абайты Васо хæссы ахæм æвдисæндар: «Фыдæлтæй афтæ фехъуыстон, æмæ, дам, незаманы нывонд бынтондæр судзгæ кодтой» (Этимологион дзырдуат т. 2. ф. 215). Барахъты Еленæ ныффыста Черчестæй иу зæронд лæгæй, нывонд кусæрттаг арты судзыны фæтк ирон адæмæй раджы кæй ферох. 20-25 азы-иу зиан кæуыл не 'рцыд, уый-иу кодта цыты хист – кæнд. Хуыдтой сæ алыварс цæрджытæй алы мыггагæй дæр 10-15 лæджы. Кæнд уыд хъæлдзæг. Алы дыууæ мыггагæн æргæвстой иу гал æмæ сын лæвæрдтой семæ агъд, цæмæй йæ дыккаг бон бахæрын кодтаиккой сæ хъæубæстæн. (Афтæ фыссы Нафи. Р. 2001, №150).

Куыд уынæм, афтæмæй сины хай уыд кадджын æмæ куыд фæстагмæ аивта йæ нысаниуæг, куыд КЪУЛБАДÆГ МИТÆ КÆНЫН, ДÆНДАГ ÆФТАУЫН æмæ æнд.